Kediler ve Köpekler İçin Kuduz Aşısı Rehberi: Ne Zaman, Nasıl ve Nerede Yapılır?

Kuduz, hem insanlar hem de hayvanlar için ölümcül olabilen zoonotik bir hastalıktır. Türkiye’de özellikle sahipsiz hayvanların yoğun olduğu bölgelerde kuduz riski hâlâ mevcuttur. Bu yüzden evcil hayvan sahiplerinin en çok merak ettiği soruların başında “Kuduz aşısı ne zaman yapılır?”, “Kediye kuduz aşısı nerede yapılır?” ya da “Köpek kuduz aşısı nasıl yapılır?” gibi sorular gelmektedir. Bu kapsamlı rehberde kediler ve köpekler için kuduz aşısı takvimi, uygulama şekli, yan etkiler ve diğer temel bilgiler yer almaktadır.

Kuduz Hastalığı Nedir?

Kuduz, Rabies virüsünün neden olduğu ve merkezi sinir sistemini etkileyen ölümcül bir viral enfeksiyondur. En yaygın bulaş yolu enfekte hayvanın ısırığıyla virüsün tükürük yoluyla aktarılmasıdır. Belirtiler başladıktan sonra tedavisi yoktur. Bu nedenle önleyici aşı yaşamsal önem taşır.

Kedilere ve Köpeklere Kuduz Aşısı Ne Zaman Yapılır?

• Yavru köpekler: 12. haftadan itibaren ilk kuduz aşısı yapılabilir.

• Yavru kediler: 3. ayda ilk kuduz aşısı yapılır.

• Tekrarlama süresi: Her yıl düzenli olarak tekrarlanmalıdır.

• En geç yapılma süresi: Aşısı olmayan hayvanlar için 3 aylık yaş aşı sınırıdır.

• İhmal edilmişse: Veteriner hekim kontrolünde aşı programı yeniden başlatılır.

Kuduz Aşısı Nasıl Yapılır?

• Veteriner kliniklerinde ya da belediyeye ait hayvan barınaklarında yapılır.

• Subkutan (deri altı) ya da intramüsküler (kas içi) uygulanır.

• Köpeklere kuduz aşısı neresinden yapılır? Genellikle boyun bölgesi veya arka bacak kası tercih edilir.

• Kediye kuduz aşısı nasıl yapılır? Tıraşlı cilt üzerinden deri altına enjekte edilir.

Kuduz Aşısı Nerede Yapılır?

• Yetkili veteriner kliniklerinde

• Belediye veteriner hizmet birimlerinde

• Tarım İl/İlçe Müdürlüklerinde

• Bazı durumlarda mobil hayvan sağlığı ekipleri de sahada uygulama yapar.

Kuduz Aşısı Takvimi ile Karışan Diğer Aşılar

Evcil hayvanlara uygulanan diğer önemli aşılar da şunlardır:

• 5’li karma aşı: Özellikle köpekler için temel bağışıklık sağlar.

• İshal aşısı (parvovirüs): Yavru döneminde önemlidir.

• Parazit aşıları: Aslında parazit tedavileri enjeksiyon veya damla ile yapılır ama halk arasında “aşı” olarak bilinir.

• 1 yaş aşısı / 2 yaş aşısı: Kuduz ve karma aşıların tekrar dozlarıdır.

Yavru Hayvanlarda Aşı Planı

Yavru Köpek:

• 6 haftalık: Parvo / iç parazit

• 8 haftalık: Karma 1

• 11 haftalık: Karma 2

• 12 haftalık: Kuduz

• 14 haftalık: Karma 3

Yavru Kedi:

• 6-8 haftalık: İç/dış parazit

• 8 haftalık: Karma 1

• 11 haftalık: Karma 2

• 12 haftalık: Kuduz aşısı

Kuduz Aşısı Olmayan Hayvanın Riski Nedir?

• Bulaşma durumunda karantinaya alınır, ısırma olayında ise itlaf edilmesi gerekebilir.

• Belediye kayıtlarına göre “aşısız” geçen hayvanlar sokaklarda yakalanırsa yasal işlem uygulanabilir.

• Kuduz aşısı olan hayvanların karneleri yasal koruma sağlar.

İnsana Kuduz Aşısı Nasıl Yapılır?

Isırık sonrası kuduz riski varsa, 0–3–7–14–28. günlerde toplam 5 doz aşı yapılır. İlk 24 saatte başlanmalıdır. Ayrıca gerekirse tetanoz ve immunoglobulin de uygulanır.